فاکتورهای موثر بر مصرف آنتی بیوتیک ها

باید ها و نباید های غذایی در زمان مصرف آنتی بیوتیک ها

هنگام بروز عفونت در بدن پس از تشخیص توسط پزشک معالج ، یک دوره آنتی بیوتیک جهت بهبودی و رفع عفونت تجویز می شود. تجویز آنتی بیوتیک در بسیاری از عفونت های باکتریایی نیاز میباشد، اما رژیم غذایی فرد هنگام مصرف آنتی بیوتیک ها بر عملکرد بهتر آن ها و میزان تحمل افراد تاثیرگذار می باشد.

چرا رژیم غذایی فرد بر عملکرد آنتی بیوتیک ها موثر است؟

مصرف برخی غذاهای خاص با آنتی بیوتیک ها تداخل دارند و این تداخل در قالب کاهش جذب گوارشی آنتی بیوتیک ها و عدم اثرگذاری آن ها می باشد ، همچنین برخی غذاها عوارض گوارشی آنتی بیوتیک ها را تشدید می کند.

آنتی بیوتیک ها مانند تیغه دولبه هستند. با این که آنتی بیوتیک ها عفونت را بر طرف می کنند اما تعادل فلور میکروبی بدن را هم بر هم می زنند که منجر به تهوع ، نفخ و اسهال در بسیاری از افرادی که آنتی بیوتیک مصرف می کنند می شود. اگر داروی جدیدی مصرف می کنید که با عوارض جانبی آن آشنا نیستید ، از داروساز که آگاه به تداخلات غذا-دارو می باشد راهنمایی بگیرید.

غذاهایی که با آنتی بیوتیک ها تداخل دارند

لبنیات و غذاهای غنی از کلسیم : کلسیم موجود در محصولات لبنی مانند پنیر ، شیر و خامه قهوه هنگام مصرف آنتی بیوتیک ها مشکل ساز میباشد . هنگام مصرف این گونه مواد غذایی با آنتی بیوتیک هایی مانند تتراسایکلین ها و فلوروکینولون ها مانند سیپروفلوکساسین ، این آنتی بیوتیک ها به کلسیم متصل شده و جذب آن ها در بدن کاهش می یابد. این مواد غذایی بایستی دو ساعت بعد از مصرف آنتی بیوتیک ها و شش ساعت قبل از مصرف دوز بعدی آنتی بیوتیک ها مصرف شوند.

مواد غذایی غنی شده با کلسیم : همانند مواد غذایی که به طور طبیعی حاوی مقادیر زیادی از کلسیم هستند با آنتی بیوتیک ها تداخل دارند. مواد غذایی غنی شده رایج مانند غلات صبحانه و نان های فرآوری شده و آب پرتقال بایستی دو ساعت بعد از مصرف آنتی بیوتیک ها یا شش ساعت قبل از مصرف دوز بعدی مصرف شوند.

مواد غذایی به شدت اسیدی: مرکبات و آب‌ میوه‌هایی مانند پرتقال و گریپ فروت، نوشابه، شکلات و محصولات حاوی گوجه‌فرنگی مانند رب گوجه فرنگی دارای محتوای اسیدی بالایی هستند که می‌توانند میزان جذب دارو برای آنتی‌بیوتیک‌های خاص را کاهش دهند. این غذاها را حداقل دو ساعت بعد از مصرف آنتی بیوتیک و شش ساعت قبل از دوز بعدی مصرف کنید.

کافئین : برخی از آنتی بیوتیک ها می توانند اثرات کافئین را افزایش دهند . آنتی بیوتیک ها بدن شما را از متابولیسم کافئین بازداشته تا مدت بیشتری در بدن باقی بماند. یک فنجان قهوه در صبح می تواند منجر به افزایش اثرات ادرارآور کافئین، عصبانیت و تحریک پذیری در طول روز و بی خوابی در شب شود. هنگام مصرف آنتی بیوتیک ها جهت هیدراته نگه داشتن بدن از نوشیدنی های بدون کافئین استفاده کنید.

الکل: در صورتی که مترونیدازول مصرف می کنید بایستی 48 ساعت بین مصرف مشروبات الکلی و اخرین دوز مصرفی مترونیدازول فاصله داشته باشد . به الکل و پروپیلن گلیکول موجود در دهانشویه ها و شربت های ضدسرفه و سرما خوردگی توجه کرده و از مصرف آن ها طی مصرف مترونیدازول خودداری کنید. در صورت مصرف الکل هنگام مصرف آنتی بیوتیک هایی مانند مترونیدازول، عوارض جانبی مانند تهوع و استفراغ شدید و سردرد ایجاد می شود.

مولتی ویتامین و آنتی اسید ها : این محصولات حاوی مواد معدنی مانند منیزیم ، کلسیم، آلومینیم و زینک می باشند که به آنتی بیوتیک ها متصل شده و از اثر گذاری آن ها جلوگیری می کند . به همین دلیل مولتی ویتامین ها و آنتی اسید ها بایستی دو ساعت پس از مصرف آنتی بیوتیک ها و شش ساعت قبل از مصرف دوز بعدی مصرف شوند .

مواد غذایی که هنگام مصرف آنتی بیوتیک ها به عملکرد بهتر آن ها کمک می کنند .

سوپ : سوپ های حاوی آب گوشت که حاوی خامه و گوجه فرنگی نباشند. این سوپ ها اغلب حاوی موادغذایی پری بیوتیک مانند سیر ، پیاز و سبزیجات میباشند که به رشد بهتر فلور میکروبی بدن کمک می کند.

رژیم غذایی ملایم : بیسکوییت های ساده یا کم نمک، کره بادام زمینی و میوه ها به غیر از مرکبات انتخاب های خوبی هستند. رژیم غذایی BRAT (موز، برنج، سیب، نان تست) می تواند به اسهال ناشی از آنتی بیوتیک ها کمک کند.

آب کافی : هنگام بیماری ، هیدراته نگه داشتن بدن ضروری میباشد زیرا که به مقابله با عفونت ، اثرگذاری بهتر آنتی بیوتیک ها و مبارزه با برخی از عوارض گوارشی آنتی بیوتیک ها کمک می کند .

مواد غذایی تخمیر شده : مواد غذایی تخمیر شده حاوی پروبیوتیک های مفید جهت بهبود فلور میکروبی روده و کاهش عوارض جانبی ناشی از آنتی بیوتیک ها می باشد . دوغ های تخمیر شده و ماست های حاوی پروبیوتیک نیز مفید می باشند اما بایستی با فاصله از آنتی بیوتیک ها مصرف شوند .

مکمل های حاوی پروبیوتیک : مصرف پروبیوتیک ها در زمانی که آنتی بیوتیک مصرف می کنید می تواند به بهبود فلور میکروبی نرمال بدن شما کمک کند و همچنین میتواند به رفع اسهال کمک کند. اگر پزشک معالج شما پروبیوتیک ها را همراه با آنتی بیوتیک تجویز می کند، می توان آنها را همزمان مصرف کرد و نیازی به فاصله گذاری نیست. در غیر این صورت، دستورالعمل های روی بروشور دارو را دنبال کنید. پزشک معالج شما ممکن است مصرف مکمل پروبیوتیک را تا یک هفته پس از اتمام دوره آنتی بیوتیکی خود توصیه کند.

مصرف آنتی بیوتیک ها در زمان مشخص

همواره دستورالعمل های روی بروشور دارو را مطالعه کرده و طبق آن عمل کنید . حتی در صورت احساس بهبودی همواره دوره درمان را کامل کنید و آنتی بیوتیک ها را برای زمانی دیگر نگهداری نکنید .

برخی آنتی بیوتیک ها نباید شکسته ، جویده یا خرد شوند ،بنابراین بروشور دارو را چک کنید . اگر بلعیدن دارو برای فرد سخت می باشد در این خصوص از داروساز و پزشک خود مشورت گیرد .

در صورت فراموشی دوز دارو ، به محض یادآوری دوز فراموش شده را مصرف کنید مگر اینکه زمان مصرف دوز بعدی باشد یا سه تا چهار ساعت به مصرف دوز بعدی باقی مانده باشد. دوز دارو به گونه ای کنترل می شود که میزان ثابتی از دارو در بدن باشد ،مصرف نزدیک دو دوز یا مصرف دو برابر دوز دارو سبب تشدید عوارض جانبی و کاهش اثرگذاری دارو می شود.

اگر طی 24 ساعت همه دوزهای مصرفی دارو را فراموش کردید ، حتما به پزشک معالج خود اطلاع دهید.

اگر روی بروشور دارو نوشته شده است که بایستی با غذا مصرف شود، می توانید داروی خود را با یک وعده غذایی یا میان وعده مانند بیسکوئیت و میوه مصرف کنید. غذا به بدن در جذب برخی داروها کمک می کند و می تواند عوارض جانبی را کاهش دهد.

اگر در بروشور دارو نوشته شده است که بایستی با معده خالی مصرف شود ، دارو را یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا مصرف کنید . جذب برخی از داروها و اثرگذاری آن ها با معده خالی بیشتر است .

بعد از اتمام مصرف آنتی بیوتیک ها ، فلور میکروبی طبیعی بدن تنظیم شود.

بر اساس مطالعه ای که در خصوص سنجش باکتری های مفید روده ای (فلور نرمال روده )صورت گرفته است. فلور میکروبی روده در اغلب مواقع دو تا چهار هفته پس از اتمام دوره مصرفی آنتی بیوتیک ها بهبود می یابد و به حالت نرمال باز می گردد ،گرچه ممکن است بهبود فلور میکروبی بدن یک سال و یا بیشتر طول بکشد. سایر کلنی های باکتریایی در بدن شما نیز می توانند تحت تاثیر مصرف آنتی بیوتیک ها قرار گیرند. به عنوان مثال، خانم ها گهگاه ممکن است پس از یک دوره مصرف آنتی‌بیوتیک‌های وسیع الطیف دچار عفونت قارچی واژینال شوند، زیرا آنتی‌بیوتیک‌ها باکتری‌های مفید واژن را از بین می‌برند.

شما می توانید با در اولویت قرار دادن غذاهای پری بیوتیک و پروبیوتیک، جمعیت متنوعی از باکتری های مفید را تحریک کنید که دوباره رشد کنند و سلامت بدن را تقویت کنند . همچنین محدود کردن قند و غذاهای فرآوری شده برای چند هفته مفید است، زیرا این مواد می توانند رشد باکتری های سالم را سرکوب کنند.

آنتی بیوتیک ها گاهی در موارد عفونت ها ضروری هستند، اما جامعه پزشکی هنوز در حال مطالعه بر روی اثرات طولانی مدت کامل آن بر بدن است. داروی خود را طبق دستور مصرف کنید و اگر در مورد روش صحیح مصرف آنتی بیوتیک سوالی دارید با داروساز خود صحبت کنید.