هایپرلیپیدمی (چربی خون) چیست؟

هایپرلیپیدمی چیست؟

مردم معمولا به آن کلسترول بالا  می گویند ولی پزشکان  آن را هایپرلیپیدمی می نامند. در هر صورت، بیماری شایع و رایج در دنیا محسوب میشود و مردم زیادی به آن مبتلا میشوند. این اصطلاح چندین اختلال را در بر می گیرد که منجر به چربی اضافی(لیپید) در خون شما می شود. شما می توانید برخی از علل آن را کنترل کنید. اما نه همه آنها .
هایپرلیپیدمی قابل درمان است، اما اغلب یک بیماری مادام العمر است. شما باید مراقب آنچه می خورید باشید و همچنین به طور منظم ورزش کنید. ممکن است نیاز به مصرف داروی نسخه ای نیز داشته باشید. هدف ،کاهش سطح کلسترول مضر است. انجام این کار می تواند خطر بیماری قلبی، حمله قلبی، سکته مغزی و سایر مشکلات را کاهش دهد.
 

دلایل هایپرلیپیدمیا 

کلسترول، یک ماده مومی شکل و نوعی چربی است که در بدن ساخته میشود یا  می تواند ناشی از تغذیه شما باشد. غذاهایی که دارای کلسترول، چربی اشباع شده و چربی های ترانس هستند می توانند سطح کلسترول خون شما را افزایش دهند. این شامل:

• پنیر
• زرده تخم مرغ
• غذاهای سرخ شده و فرآوری شده
• بستنی
• شیرینی
• گوشت قرمز

با افزایش سن، سطح کلسترول شما نیز اغلب بالا می رود.
هایپرلیپیدمی می تواند ارثی باشد. افرادی که این بیماری را به ارث می برند می توانند کلسترول بسیار بالایی داشته باشند. این بدان معناست که آنها حتی زمانی که جوان هستند شانس بیشتری برای حمله قلبی دارند.

علائم و خطرات هایپرلیپیدمی

اکثر افراد مبتلا به هایپرلیپیدمی در ابتدا نمی دانند که به آن مبتلا هستند. این چیزی نیست که بتوانند آن را احساس کنند، اما ممکن است روزی متوجه اثرات آن شوند. کلسترول همراه با تری گلیسیرید و سایر چربی ها می توانند در داخل رگ های شما تجمع پیدا کنند. این امر رگ های خونی را باریک تر   می‏کند و عبور خون را دشوارتر می کند.و همچنین ممکن است  باعث افزایش فشار خون شود. این تجمع همچنین می تواند باعث تشکیل لخته خون شود. اگر  این لخته به قلب شما برود، می تواند باعث حمله قلبی شود و اگر به مغز شما برود می تواند باعث سکته شود.

تشخیص هایپرلیپیدمی چگونه است؟

هایپرلیپیدمیا ؛آزمایش خونی که میزان لیپیدها و تری گلیسریدهای موجود در خون شما را نشان می دهد، تشخیص داده می شود. 
سطح LDL (کلسترول بد) بالای 160 میلی گرم در دسی لیتر و سطح تری گلیسیرید بالای 150 میلی گرم در دسی لیتر بالا در نظر گرفته می شود. همچنین در خون شما کلسترول خوب به نام HDL وجود دارد که باید بیش از 40 میلی گرم در دسی لیتر نگه داشت. هر چیزی زیر این ممکن است به بیماری قلبی نیز کمک کند.

کلسترول تام ، 200 میلی گرم در دسی لیتر یا بیشتر از این مقدار ،خارج از محدوده طبیعی است. پزشک شما مواردی مانند سن شما، اینکه آیا سیگار می‌کشید یا خیر، و اینکه آیا یکی از اعضای نزدیک خانواده مشکلات قلبی دارد را در نظر می‌گیرد تا تصمیم بگیرد ،چه درمانی را تجویز کند.

درمان هایپرلیپیدمی

تغییرات سبک زندگی که می تواند کلسترول شما را کاهش دهد شامل رژیم غذایی سالم، کاهش وزن و ورزش است. باید:

• مصرف روغن را کم کنید .
• غذاهای غنی از فیبر مانند : جو دوسر، سیب، موز، گلابی، آلو، لوبیا، نخود، عدس، و لوبیا را بیشتر مصرف کنید.
• هفته ای دوبار ماهی بخورید.
• از نوشیدنی های شیرین و قندهای اضافه شده خودداری کنید.
• از گوشت های سرخ شده و فرآوری شده خودداری کنید.
• الکل خود را نیز محدود کنید..
• عادات ورزشی خود را افزایش دهید. در بیشتر روزهای هفته حدود 30 دقیقه فعالیت با شدت متوسط، مانند پیاده روی سریع، هدف بگیرید. لازم نیست این کار را یکجا انجام دهید. حتی 10 تا 15 دقیقه در یک زمان می تواند تفاوت قابل توجهی ایجاد کند.

دارو درمانی هایپرلیپیدمی

برای برخی افراد، تغییر رژیم غذایی و شیوه زندگی ممکن است برای رساندن سطح کلسترول آنها به محدوده سالم کافی باشد. افراد دیگر ممکن است به کمک بیشتری نیاز داشته باشند. داروهایی که از تولید کلسترول توسط کبد جلوگیری می کنند، به نام استاتین شناخته می شوند. نوع جدیدتری از دارو مانع از ورود کلسترولی که خورده اید توسط روده به بدن شما می شود. آنها که مهارکننده های جذب کلسترول نامیده می شوند، در ترکیب با استاتین ها کار می کنند. به عنوان مثال داروی ezetimibe  است.
 

Atorvastatin

شکل مصرف و دوز دارویی: قرص های 10 و 20 و 40 و 80 میلی گرمی
مکانیسم عمل: مهارکننده آنزیم HMG-CoA ردوکتاز؛ با مهار رقابتی HMG-CoA ردوکتاز، بیوسنتز کلسترول را مهار می کند.

موارد مصرف Atorvastatin

هایپر لیپیدمی

1-درهایپرکلسترولمی اولیه و دیس لیپیدمی مختلط :

 

• ابتدا 10 تا 20 میلی گرم خوراکی هر روز
• برای درمان  سطح کلسترول بالا ، Apo B و تری گلیسرید و افزایش HDL در بیماران مبتلا به هایپرکلسترولمی اولیه (هتروزیگوت خانوادگی و غیرخانوادگی) و دیس لیپیدمی مختلط
• دوز شروع در بیمارانی که نیاز به کاهش بیشتر LDL-C دارند (به عنوان مثال، بیش از 45٪):(40 میلی گرم خوراکی در روز)
• دوز نگهدارنده: 10 تا 80 میلی گرم خوراکی در روز
• پس از شروع و یا پس از تیتراژ دوز، سطح لیپیدها را پس از 2-4 هفته بررسی کنید و دوز را متناسب با آن تنظیم کنید.

 

2-هایپرتری گلیسریدمیا :

• برای سطوح TG بالا 
• ابتدا 10 میلی گرم خوراکی در روز
• دوز نگهدارنده: 10-80 میلی گرم خوراکی در روز
• پس از شروع ویا پس از تیتراژ دوز، سطح لیپیدها را پس از 2-4 هفته بررسی کنید و دوز را متناسب با آن تنظیم کنید.

 

Primary dysbetalipoproteinemia-3

• دیس بتالیپوپروتئینمی در بیمار با پاسخ ناکافی به رژیم غذایی
• دوز نگهدارنده: 10-80 میلی گرم خوراکی در روز
• پس از شروع و یا پس از تیتراژ دوز، سطح لیپیدها را پس از 2-4 هفته بررسی کنید و دوز را متناسب با آن تنظیم کنید.

 

 4-هیپرکلسترولمی خانوادگی هموزیگوت

• کاهش کلسترول کل و LDL-C .
• 10 تا 80 میلی گرم خوراکی در روز

پیشگیری از بیماری های قلبی
از 10 تا 80 میلی گرم خوراکی در هر روز  ،در شرایط مختلف متفاوت است.
 

تداخلات دارویی جدی با داروهای زیر دارد: 

•   cyclosporine
•   gemfibrozil
•   lonafarnib
•   pazopanib
•   tipranavir

عوارض جانبی 

• در بیشتر از 10 درصد بیماران :

اسهال - نازوفارنژیت - آرترالژی 
 

• بین 1 تا 10 درصد بیماران :

بی خوابی  - عفونت ادراری  - حالت تهوع - سوء هاضمه -  افزایش ترانس آمینازها - اسپاسم عضلانی -  درد عضلانی - درد حلق و حلق 

موارد منع مصرف 

• حساسیت به آتورواستاتین
• بیماری فعال کبدی یا افزایش غیر قابل توضیح ترانس آمیناز

هشدارها و احتیاطات مصرف 

• عوارض شناختی غیر جدی و برگشت پذیر ممکن است رخ دهد.
• افزایش قند خون و سطح هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c) با مصرف استاتین گزارش شده است.

در بارداری و شیردهی 

• آتورواستاتین می تواند به جنین آسیب برساند یا باعث نقص مادرزادی شود. اگر باردار هستید استفاده نکنید. 
• اگر باردار شدید، مصرف این دارو را قطع کنید و فورا به پزشک خود اطلاع دهید. 
• آتورواستاتین ممکن است به شیر مادر نفوذ کند و به نوزاد شیرخوار آسیب برساند. در طول مصرف این دارو از شیر دادن خودداری کنید.

اگر مشکلات زیر را دارید ،  با پزشک یا داروساز مشورت کنید : 
مشکلات کبدی - درد یا ضعف عضلانی - بیماری کلیوی – دیابت - اختلال تیروئید - اگر روزانه بیش از 2 نوشیدنی الکلی می نوشید.
منابع :

https://www.webmd.com
https://www.drugs.com
https://reference.medscape.com
https://heartandhealth.com