یک ویتامین رایج میتواند از ریههای شما محافظت کند
6 دی 1404
محققان در یک مطالعه جدید دریافتند که ویتامین C، که در بسیاری از میوهها و سبزیجات و همچنین در مکملهای غذایی موجود است، میتواند نقش موثری در حفاظت از ریهها در برابر آسیبهای ناشی از آلودگی هوا داشته باشد. این تحقیق به بررسی اثر ذرات ریز معلق در هوا پرداخته است که به آنها PM2.5 گفته میشود و شناخته شدهاند که میتوانند مشکلات جدی تنفسی ایجاد کنند، از جمله تشدید آسم، التهاب ریه و حتی افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه.
در این مطالعه، پژوهشگران از مدلهای حیوانی و نمونههای بافت انسانی در آزمایشگاه استفاده کردند تا بتوانند اثر مستقیم ویتامین C بر سلولهای ریه در معرض آلودگی را بررسی کنند. نتایج نشان داد که ویتامین C میتواند برخی از آسیبهای معمولی که این ذرات سمی به سلولها وارد میکنند را کاهش دهد و عملکرد طبیعی سلولهای ریه را تا حدی حفظ کند.
یکی از مهمترین یافتهها این بود که ویتامین C میتواند از کاهش عملکرد میتوکندریها جلوگیری کند. میتوکندریها بخش تولید انرژی سلولها هستند و وقتی عملکرد آنها مختل شود، سلولها ضعیف میشوند و آسیبپذیری آنها افزایش مییابد. مصرف ویتامین C باعث شد سلولها انرژی بیشتری داشته باشند و مقاومت آنها در برابر استرسهای ناشی از آلودگی بیشتر شود.
علاوه بر این، ویتامین C توانست التهاب در بافتهای ریه را کاهش دهد. ذرات آلاینده معمولاً باعث فعال شدن سیستم ایمنی و التهاب در ریهها میشوند و این التهاب میتواند به آسیب مزمن منجر شود. ویتامین C با خاصیت آنتیاکسیدانی قوی خود توانست این فرآیند را تا حدی مهار کند و از آسیب سلولی جلوگیری نماید.
همچنین مشخص شد که ویتامین C میتواند استرس اکسیداتیو را کاهش دهد. استرس اکسیداتیو ناشی از مولکولهای واکنشپذیر است که به DNA، پروتئینها و سایر اجزای سلول آسیب میرسانند و باعث تخریب سلولها میشوند. با کاهش این استرس، ویتامین C توانست محیط سالمتری برای سلولهای ریه ایجاد کند و جلوی آسیبهای کوتاهمدت و بلندمدت را بگیرد.
تحقیقات نشان داد که دوزهای مناسب ویتامین C در این آزمایشها موثر بود، اما هنوز مشخص نیست که همین اثر در انسان با مصرف روزانه میوه و مکملها دقیقاً مشابه باشد. با این حال، این یافتهها امیدبخش هستند و نشان میدهند که یک رویکرد کمهزینه و در دسترس برای محافظت از ریهها در برابر آلودگی هوا ممکن است وجود داشته باشد.
ذرات PM2.5 معمولاً از منابع مختلفی تولید میشوند، از جمله ترافیک خودروها، دود کارخانهها، آتشسوزی جنگلها و گردوغبار طوفانی. این ذرات بهقدری ریز هستند که میتوانند وارد ریهها شوند و به سلولهای عمیق آسیب برسانند. حتی در غلظتهای پایین نیز میتوانند باعث التهاب و مشکلات تنفسی شوند.
یکی از پژوهشگران تاکید کرد که ویتامین C میتواند به عنوان یک عامل پیشگیرانه طبیعی عمل کند. این دارو یا مکمل ممکن است به کاهش آسیبهای ناشی از آلودگی کمک کند و به افراد در معرض آلودگی بالا، از جمله کسانی که در شهرهای شلوغ زندگی میکنند یا شغلشان آنها را در معرض هوای آلوده قرار میدهد، محافظت اضافی بدهد.
با این حال، محققان تاکید کردند که مصرف بیش از حد ویتامین C توصیه نمیشود و بهترین راهکار، استفاده از دوزهای متعادل همراه با مشورت با پزشک است. ترکیب این مکمل با سبک زندگی سالم، رژیم غذایی مناسب و کاهش مواجهه با آلودگی هوا میتواند بهترین نتیجه را در محافظت از ریهها داشته باشد.
در نهایت، این تحقیق نشان میدهد که آلودگی هوا هیچ سطح بیخطری ندارد و باید از روشهای مختلف برای کاهش اثرات آن استفاده کرد. ویتامین C میتواند یک ابزار کمهزینه و در دسترس برای محافظت از سلامت ریهها باشد، بهخصوص در مناطقی که کیفیت هوا پایین است. یافتههای این پژوهش راه را برای تحقیقات بیشتر باز میکنند تا مشخص شود چگونه میتوان از ویتامین C و سایر آنتیاکسیدانها به عنوان راهکارهای پیشگیرانه برای سلامت ریهها استفاده کرد.