در هنگام حمله، امن‌ترین نقطه آپارتمان کجاست؟

با توجه به شرایط و نگرانی‌های موجود، آگاهی از امن‌ترین بخش‌های یک ساختمان آپارتمانی در هنگام وقوع حملات هوایی یا موشکی، می‌تواند نقشی حیاتی در حفظ جان افراد ایفا کند. کارشناسان و نهادهای مسئول مانند سازمان پدافند غیرعامل، اصولی کلی را برای پناه گرفتن در چنین شرایطی توصیه می‌کنند که با در نظر گرفتن ویژگی‌های ساختمانی در ایران، می‌توان آن‌ها را به صورت کاربردی به کار بست.
به طور کلی، امن‌ترین نقطه در یک آپارتمان، محلی است که بیشترین فاصله را از خطرات اصلی یعنی موج انفجار، ترکش‌ها و فروریختن اجزای ساختمان داشته باشد. بر این اساس، انتخاب مکان امن باید با در نظر گرفتن سه فاکتور کلیدی انجام شود: طبقه، موقعیت در طبقه و استحکام سازه.

انتخاب طبقه: پایین‌تر، امن‌تر
در زمان حمله، به‌ویژه حملات هوایی، طبقات پایین‌تر ساختمان به مراتب امن‌تر از طبقات بالاتر هستند. دلایل این امر عبارتند از:
دوری از مرکز انفجار: بیشتر حملات هوایی سقف ساختمان را هدف قرار می‌دهند و هرچه از نقطه اصابت دورتر باشید، در امان‌تر خواهید بود.
محافظت در برابر ترکش: طبقات بالایی شما به عنوان یک لایه محافظ در برابر ترکش‌ها و آوار عمل می‌کنند.
کاهش ارتفاع سقوط: در صورت تخریب ساختمان، ساکنین طبقات پایین‌تر شانس بیشتری برای زنده ماندن دارند.

بنابراین، پارکینگ و زیرزمین (در صورت وجود و دسترسی ایمن) بهترین گزینه‌ها برای پناه گرفتن هستند. اگر ساختمان فاقد این فضاهاست یا دسترسی به آن‌ها در لحظه خطر ممکن نیست، طبقه همکف انتخاب بعدی خواهد بود.

موقعیت در طبقه: به مرکز پناه ببرید
پس از انتخاب طبقه، باید امن‌ترین نقطه را در همان طبقه پیدا کنید. اصل اساسی، پناه گرفتن در بخش‌های مرکزی ساختمان است.
دیوارهای درونی: تلاش کنید در فضاهایی قرار بگیرید که توسط دیوارهای درونی بیشتری احاطه شده‌اند. این دیوارها می‌توانند تا حد زیادی از شدت موج انفجار و نفوذ ترکش‌ها بکاهند.
راهروها و راه‌پله‌ها: فضاهای ارتباطی درونی مانند راهروها و به‌ویژه باکس راه‌پله به دلیل دارا بودن دیوارهای بتنی و ساختار مستحکم، از نقاط امن ساختمان محسوب می‌شوند. پناه گرفتن در فضای بین دو دیوار در راهرو می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
سرویس‌های بهداشتی و حمام: این فضاها به دلیل داشتن کاشی‌کاری (که به نوعی مقاومت دیوار را افزایش می‌دهد) و معمولاً نداشتن پنجره‌های بزرگ، از نقاط امن به شمار می‌روند.
اتاق‌های بدون پنجره: هر اتاقی که پنجره نداشته باشد یا پنجره‌های کوچکی داشته باشد، نسبت به اتاق‌هایی با پنجره‌های بزرگ ارجحیت دارد.

از چه نقاطی باید دوری کرد؟
دیوارهای بیرونی و نمای ساختمان: این بخش‌ها نخستین نقاطی هستند که در معرض موج انفجار و ترکش قرار می‌گیرند و بسیار آسیب‌پذیرند. هرگز به دیوارهای بیرونی تکیه ندهید.
پنجره‌ها، درهای شیشه‌ای و آینه‌ها: شیشه در اثر موج انفجار به هزاران تکه برنده تبدیل می‌شود که می‌تواند جراحات شدیدی ایجاد کند. دست کم ۲ متر از پنجره‌ها فاصله بگیرید. کشیدن پرده‌های ضخیم یا چسباندن نوار چسب به صورت ضربدری روی شیشه‌ها، می‌تواند از شدت پرتاب خرده‌شیشه‌ها بکاهد.
آسانسور: در زمان حمله هرگز از آسانسور استفاده نکنید. احتمال قطع برق و گیر کردن در آن بسیار بالاست.
آشپزخانه: به دلیل وجود تأسیسات گاز، آب و برق و همچنین اشیاء شکستنی و سنگین، آشپزخانه مکانی پرخطر است.
استحکام سازه و ملاحظات پدافند غیرعامل
در ایران، مبحث ۲۱ مقررات ملی ساختمان به موضوع پدافند غیرعامل می‌پردازد. ساختمان‌هایی که در سال‌های اخیر و با رعایت این مقررات ساخته شده‌اند، از ایمنی بالاتری برخوردارند. در این ساختمان‌ها، ملاحظاتی برای افزایش مقاومت در برابر انفجار در نظر گرفته شده است.
سازه‌های بتنی: ساختمان‌های با اسکلت بتنی معمولاً مقاومت بیشتری در برابر موج انفجار نسبت به سازه‌های فلزی دارند.
پناهگاه‌های احتمالی: بر اساس مصوبه‌ای قدیمی‌تر (سال ۱۳۶۶)، احداث پناهگاه در ساختمان‌های مسکونی و عمومی الزامی بوده است. هرچند این قانون در همه آپارتمان‌ها اجرا نشده، ولی در برخی مجتمع‌های بزرگ‌تر، فضاهایی مانند زیرزمین یا پارکینگ با دیوارهای ضخیم‌تر به عنوان "سازه امن" در نظر گرفته شده‌اند. از مدیر ساختمان در این مورد پرسش کنید.

جمع‌بندی و اقدامات فوری
با شنیدن آژیر خطر یا مشاهده علائم حمله، خونسردی خود را حفظ کرده و طبق اولویت‌های زیر عمل کنید:
به سرعت به پایین‌ترین طبقه ممکن بروید: اولویت با زیرزمین، سپس پارکینگ و در نهایت طبقه همکف است.
به مرکزی‌ترین بخش طبقه بروید: باکس راه‌پله، راهروهای داخلی یا حمام و سرویس‌های بهداشتی بهترین گزینه‌ها هستند.
از پنجره‌ها و دیوارهای بیرونی فاصله بگیرید.
در کنار یک دیوار درونی مستحکم بنشینید، سر خود را بین زانوها قرار داده و با دست‌ها از سر و گردن خود محافظت کنید.
شیر اصلی گاز و فیوز اصلی برق را در صورت امکان قطع کنید.
یک کیف اضطراری شامل آب، غذای فاسد نشدنی، جعبه کمک‌های اولیه، چراغ قوه و رادیو باتری‌خور در دسترس داشته باشید.

به یاد داشته باشید، آگاهی و آمادگی قبلی، مهم‌ترین عوامل برای حفظ امنیت شما و عزیزانتان در شرایط بحرانی است.