نقش ویتامین C بر عملکرد فیزیولوژیک بدن
30 اردیبهشت 1402
نقش ویتامین C بر عملکرد فیزیولوژیک بدن
ویتامین سی یا آسکوربیک اسید نوعی ماده مغذی ضروری موثربر فرآیند های فیزیولوژیک بدن به علت مکانیسم احیاکنندگی آن می باشد .
سنتز پروتئین ها
ویتامین سی نوعی ماده مغذی ضروری برای سنتز نرمال کلاژن ، ال کارنیتین ، کاتکول آمین ها و پروتئین ها می باشد . این ویتامین ضروری به عنوان کوفاکتور آنزیم های کاتالیزکننده واکنش های تولید این گونه مواد عمل میکند. درجایگاه فعال این آنزیم ها اتصال بین فلزات وجود دارد که در حضور ویتامین سی در فرم فعال خود باقی مانده و فعالیت آنزیماتیک خود را ارامه می دهند .
ویتامین C هیدروکسیلاسیون پس از ترجمه باقی مانده اسیدهای آمینه پرولین و لیزین را کاتالیز می کند که در پروتئین های مختلف موجود در بافت های پیوندی مانند کلاژن، استوئید و سیمان بین سلولی وجود دارند.
هیدروکسیلاسیون این ترکیبات با ایجاد اتصال عرضی بین فیبرها و پروتئین ها، استحکام کششی ایجاد می کند.
کلاژن، که جزء اساسی بافت های پیوندی است ، یکی از پروتئین های مهمی است که سنتز آن توسط ویتامین C کاتالیز می شود. بنابراین ویتامین C برای رشد بدن و ترمیم زخم حیاتی است .
ویتامین C در احیای هشت آنزیم در بدن انسان نقش موثری دارد که سه مورد از آنها در بیوسنتز کلاژن نقش دارد.
عملکرد آنتی اکسیدان
علاوه بر نقش ویتامین C در سنتز پروتئین، نقش به همان اندازه مهم ویتامین C، نقش آنتی اکسیدانی آن است. ویتامین C یک عامل احیا کننده قوی است و بنابراین به راحتی در واکنش های اکسیداسیون شرکت می کند و بین دو فرم اسید اسکوربیک و دهیدروآسکوربیک اسید در تعادل می باشد.
علاوه بر این، این ویتامین مسئول بازسازی غیر آنزیمی سایر مولکول های آنتی اکسیدانی مانند ویتامین E می باشد که در فرآیندهای فیزیولوژیکی مختلف شرکت می کنند.
ویتامین C همچنین به دلیل توانایی آن در محافظت از گلوتاتیون در برابر اکسیداسیون شناخته شده است.
بنابراین، ویتامین C اصلی ترین آنتی اکسیدان محلول در آب در بدن است که غشاهای سلولی، DNA، پروتئین های سلولی و لیپیدها را از اثرات اکسید کننده رادیکال های آزاد و گونه های فعال اکسیژن (ROS) محافظت می کند.
اینها تنها محصولات جانبی متابولیسم طبیعی سلولی نیستند ، بلکه در طی فعال شدن سیستم ایمنی یا التهاب در پاسخ به قرار گرفتن در معرض سموم یا آلاینده های بیولوژیکی یا شیمیایی بیش از حد تولید می شوند.
تنظیم سیستم ایمنی
سومین نقش ویتامین سی در تنظیم سیستم ایمنی بدن می باشد. ویتامین سی سبب تحریک فاگوسیتوز و تولید آنتی بادی ها می شود.
جذب آهن
ویتامین C جذب آهن غیر هِم را که نوعی آهن موجود در غذاهای گیاهی است را در روده افزایش می دهد که این کار را با کاهش آهن فریک به حالت فروس که بهتر جذب می شود انجام می دهند.
سنتز اسیدهای صفراوی
ویتامین C مرحله اولیه متابولیسم کلسترول را به اسیدهای صفراوی از طریق آنزیم 7-آلفا هیدروکسیلاز تحریک می کند. این عملکرد ممکن است در تشکیل سنگ های صفراوی و حفظ سطح طبیعی کلسترول خون اهمیت داشته باشد.
ویتامین C باعث احیای مت هموگلوبین به هموگلوبین می شود و همچنین اسید فولیک را در شکل احیا شده آن یعنی اسید تتراهیدروفولیک حفظ می کند. اسید تتراهیدروفولیک برای بلوغ گلبول های قرمز ضروری است، زیرا به عنوان یک کوفاکتور برای آنزیم فولات ردوکتاز عمل می کند.
سنتز سروتونین
ویتامین C همچنین برای سنتز سروتونین ضروری است و در طی آن تریپتوفان آمین را به 5 هیدروکسی تریپتوفان هیدروکسیله می کند.
سنتز استروئیدهای فوق کلیه
ویتامین C در غلظت های نسبتاً بالایی در قشر آدرنال وجود دارد. با این حال، سطوح آن پس از تحریک هورمون آدنوکوترتیکوتروپیک(ACTH) کاهش می یابد. این بدان معناست که ویتامین C در سنتز استروئیدهای آدرنال نقش دارد.