مکمل های غذایی در درمان افسردگی

مکمل های غذایی در درمان افسردگی

افسردگی یکی از مشکلات روحی روانی است که بسیاری از افراد را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. بین افسردگی با تغییرات خلق و خوی روزانه تفاوت وجود دارد، افسردگی مدت طولانی تری زمان می برد و با عملکرد روزانه فرد تداخل ایجاد می کند. دارودرمانی های موثری در این زمینه وجود دارد ولی ممکن است که همه افراد از آن ها به طور کامل نتیجه نگیرند. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی 3.8% از افراد افسردگی را تجربه می کنند. خانم ها از آقایان بیشتر با اپیزودهای افسردگی رو به رو می شوند و ریسک افسردگی در افراد بالای 60 سال بالاتر است. اختلال افسردگی ماژور که در آن فرد اپیزودهای افسردگی را تجربه می کند یکی از رایج ترین اختلالات روحی روانی است. اپیزودهای افسردگی در این اختلال حداقل 2 هفته زمان می برند و منجر به اختلالات جدی در شغل، رفتارهای اجتماعی و عملکرد روزانه می شوند. علل وقوع افسردگی متنوع و ترکیبی از شرایط محیطی و ژنتیک است.

علائم افسردگی معمولا شامل :
کاهش مود (حس و حال)
از دست دادن علاقه در بیشتر فعالیت ها
افزایش/ کاهش وزن غیر ارادی
افزایش/کاهش تغییرات اشتها
اختلالات خواب
خستگی
احساس بی ارزش بودن
عدم توان تمرکز یا تفکر
افکار خودکشی

داروهای ضد افسردگی از گزینه های درمانی برای کنترل افسردگی هستند، اگرچه در یک مطالعه که در دانشگاه آکسفورد انجام گرفته بود کمتر از 5% افرادی که دچار اضطراب و افسردگی بودند از دارو درمانی مناسب بهره می بردند.

آیا مکمل های غذایی می توانند موثر باشند؟

مطالعاتی وجود دارد که نشان می دهد مکمل های غذایی اثرات خوبی بر تغییر علائم افسردگی دارند. اما نکته ای که باید مد نظر قرار داد این است که مکمل ها نباید تنها گزینه مصرفی در درمان افسردگی باشند و میزان اثر گذاری آن ها بین افراد می تواند متغیر باشد. اگرچه مطالعات در این باره ضد و نقیض است و بعضی اثر مثبت خاصی ثبت نکرده اند ولی بعضی دیگر اثرات مثبت در درمان افسردگی نشان داده اند.
در سال 2019 در مطالعه ای نشان داده شد که مکمل های غذایی مثل فولیک اسید، ویتامین D، زینک و سلنیوم هیچ اثر بهتری در برابر دارونما در کنترل افسردگی ماژور نداشتند.
هرچند در بعضی از مطالعات نشان داده شده که مکمل ها می توانند در بهبود علائم به طور ویژه زمانی که به عنوان گزینه ی کمکی به درمان های دیگر افزوده می شود موثر باشد. در بررسی ای که در سال 2022 به صورت متا آنلایز انجام گرفته و 41 مطالعه را مورد بررسی قرار داده مشاهده شده مصرف ویتامین D در کنترل علائم تاثیر گذار بوده است. یکی از مکانیسم هایی که در این زمینه می تواند مطرح باشد این است که ویتامین D می تواند تولید نوروترنسمیترهایی مثل سروتونین که در تنظیم خلقیات نقش ویژه ای دارد را تحت تاثیر قرار بدهد. علاوه بر این گیرنده های ویتامین Dدر مغز وجود دارد که با افسردگی در ارتباط هستند.
مطالعه دیگر نشان داده که مقادیر بالای ویتامین B6 ممکن است اثرات مثبت بر مغز از خود نشان دهد، هم چنین B9 و B12 اثرات محافظتی بر سیستم عصبی مرکزی از خود نشان داده اند. یک مطالعه ریویو در سال 2019 نتیجه گرفتند که پره و پروبیوتیک ها ممکن است در کنترل افسردگی تاثیر گذار باشند. مطابق این گزارشات استفاده از این ترکیبات می تواند موثر باشد. مطالعه جدیدی به تازگی در سال 2023 گزارش شده که افرادی که به داروهای روتین ضد افسردگی جواب نمیدادند به دنبال استفاده از پروبیوتیک ها در علائمشان بهبودی حاصل شد. بعضی مطالعات کمبود زینک در افراد دچار افسردگی را گزارش کرده اند و بدین ترتیب استفاده از مکمل ها یا مواد غذایی حاوی آن مثل مرغ، غلات و دانه ها توصیه می شود.

استفاده از ترکیبات طبیعی و گیاهان هم یک گزینه کمک کننده می تواند باشد. همان طور که در مطالعات نشان داده شده، گیاه علف چای یا سنت جانز (St John’s Wort) به اندازه داروهای ضد افسردگی SSRI مثل فلوکستین یا سرترالین می تواند در کنترل افسردگی با علائم کم تا متوسط موثر باشد؛ اگرچه می تواند عوارض جانبی مشابهی هم داشته باشد و نباید با تعدادی از داروها همزمان استفاده شود. به نظر می رسد در حال حاضر تنها گزینه کمکی درمانی که اثرات جانبی برای بیماران ندارد استفاده از پروبیوتیک ها است. استفاده از میوه و سبزیجات و غلات و غذاهای تخمیر شده در ایجاد میکروبیوم مناسب دستگاه گوارش تاثیر دارد. در مطالعه دیگر که در سال 2022 در استرالیا بر روی مردان 18 تا 25 ساله انجام گرفته نتیجه بدین صورت بوده است که در علائم افسردگی بعد تغییر به رژیم مدیترانه ای بهبودی اتفاق افتاد، ولی علت این ارتباط هنوز نامشخص است. در دو مطالعه دیگر ارتباط بین 13 سویه از باکتری ها با افسردگی به ثبت رسیده است. این باکتری ها می توانند با سنتز نوروترنسمیترهایی که در افسردگی تاثیر دارند اثر خود را نشان دهند. این ترکیبات شامل گلوتامات، بوتیرات، سروتونین و گاما آمینو بوتیریک اسید (GABA) می باشد. طبق مطالعات قبلی کسانی که دچار افسردگی هستند مقادیر بالاتری از گلوتامات دارند و مقادیر پایین تری از بوتیرات و GABA در افسردگی گزارش شده است. گلوتامات و بوتیرات توسط باکتری های دستگاه گوارش هم قابلیت تولید دارند؛ این بدین معنی است که ماده خوراکی که فرد استفاده می کند می تواند در تولید این ترکیبات تاثیر داشته باشد. یکی دیگر از اقدامات مفید در این زمینه تنوع بخشیدن به مواد غذایی مصرفی است. طبق بعضی مطالعات توصیه می شود از مکمل های حاوی منیزیم استفاده شود. محققین معتقد هستند افزایش مصرف سلنیوم میتواند منجر به بهبود خلقیات و کاهش اضطراب شود. که می تواند در بهبود افسردگی تاثیر گذار باشد. سلنیوم در دانه ها، غذاهای دریایی و گوشت و کبد وجود دارند. ترکیبات آنتی اکسیدان مثل ویتامین A، Cو E می تواند باعث کاهش علائم اضطراب شود.

به طور کلی توصیه می شود:
از غذا و نوشیدنی هایی که فرآوری شده اند و شکر زیاد دارند بپرهیزید.
در مواد غذایی مصرفی تنوع ایجاد کنید.
از پروبیوتیک هایی مثل ماست و پره بیوتیک هایی مثل برگ های سبز استفاده کنید.
از ترکیبات سرشار از امگا 3 استفاده کنید مثل روغن ماهی یا گردو چرا که می تواند خواص ضد التهابی داشته باشد.
هیچ رژیم غذایی اختصاصی برای افراد مبتلا به افسردگی وجود ندارد. ولی استفاده بیشتر از بعضی مواد غذایی و استفاده کمتر از مواد غذایی دیگر می تواند به کنترل علائم کمک کند.
به طور خلاصه درباره تاثیر مستقیم مکمل ها و ریز مغذی ها در کنترل افسردگی مطالعات ضد و نقیض است ولی طبق اکثر مطالعات انجام گرفته درباره اثرات مثبت این مواد بر روی سلامت فیزیکی و روحی؛ با استناد به گزارش ثبت شده در سال 2017 که مشاهده شد در افرادی که تحت نظر متخصص تغذیه رژیم سالم تری نسبت به قبل دریافت کردند علائم افسردگی نیز بهبود یافت؛ توصیه کلی مبنی بر این است که رژیم غذایی فرد اصلاح و در صورت نیاز از مکمل های تغذیه ای مناسب در کنار داروهای ضد افسردگی برای بهبود علائم افسردگی استفاده شود.


منبع مقاله