استرس و سن بیولوژیک

استرس سن بیولوژیک را افزایش می دهد . راه های مقابله با آن چیست ؟

هر سال تعداد شمع های روی کیک تولد شما نشان دهنده سن شماست. اما آیا سن واقعی شما همین قدره؟

سن شناسنامه ای شما در واقع تعداد سال های زندگی شما از بدو تولد می باشد، از سوی دیگر سن بیولوژیکی با توجه به کیفیت عملکرد و احساسات فرد تعریف می شود و به عنوان نمادی از سلامت کلی می باشد که تحت تاثیر فاکتور سبک زندگی قرار می گیرد.

مطالعه ای جدید که در مجله Cell Metabolism منتشر شده نشان داده است که سن بیولوژیکی افراد تحت تاثیر اشکال مختلف استرس دچار افزایش ناگهانی می شود .
گرچه همچنین اثبات شده این افزایش سن بیولوژیکی در دوران بهبود استرس ،برطرف می شود .

James White یکی از نویسندگان اصلی این مطالعه در باره نتایج این مطالعه بیان کرد که: گزارشات قبلی به امکان نوسانات کوتاه مدت سن بیولوژیکی افراد اشاره کرده اند اما این سوال که آیا چنین تغییراتی برگشت پذیر هستند یا خیر تا کنون ناشناخته مانده است.

چگونگی اثرگذاری استرس بر سن بیولوژیکی افراد

وقتی صحبت از استرس و افزایش ناگهانی سن بیولوژیکی می­شود دقیقا چه اتفاقی در سلامت جسمانی افراد روی می دهد ؟ و چه چیزی دقیقا باعث می­شود که سن بیولوژیک فرد افزایش یابد؟
Tunc Tiryaki موسس London Regenerative Institute بیان می کند که استرس مزمن زنجیره ای از پاسخ های بیولوژیکی را در بدن ایجاد می ­کند.
استرس ، نخست آزادسازی هورمون های استرس مانند کورتیزول و آدرنالین را تحریک می کند که ترشح بیش از حد این هورمون ها سبب ایجاد التهاب و آسیب به سلول ها و DNA آن ها و در نهایت پیری زودرس می­شود. در مرحله بعد استرس مزمن ،تلومرها به عنوان عوامل پروتکتیو در انتهای کروموزوم ها که هنگام تقسیم سلولی کوتاه می­شوند را به عنوان یک مارکر افزایش سن بیولوژیکی تحت تاثیر قرار می ­دهند .
Tiryaki همچنین بیان می­کند که استرس مزمن منجر به کوتاه شدن تلومر ها و پیری زودرس می­شود.
هنگامی که استرس برطرف شود ، شرایط جسمی بدن بهبود یافته و پروسه های فیزیولوژیک بدن که دچار اختلال شده بودند به حالت نرمال بر­می ­گردند.
Tiryaki توضیح می­دهد که بازگشت پروسه های بیولوژیک به شرایط نرمال سبب کاهش آسیب به سلول­ها و به تعویق انداختن پروسه افزایش سن بیولوژیک می­ شود.
وی گفت: علاوه بر این، بدن مکانیسم هایی برای ترمیم سلول ها و بافت های آسیب دیده دارد و این مکانیسم ها می توانند پس از کاهش استرس فعال تر شوند.
به عنوان مثال، سلول ها می توانند شروع به تولید آنتی اکسیدان های بیشتری کنند و مکانیسم های ترمیم DNA را فعال کنند، که می تواند به کاهش آسیب ناشی از استرس اکسیداتیو کمک کند.


چگونگی کاهش سن بیولوژیکی

کاهش سن بیولوژیکی فواید بسیاری دارد ،از جمله این موارد می­توان به کاهش ابتلا و پیشرفت بیماری های قلبی عروقی ، اختلالات ایمنی و متابولیک و سایر بیماری های مرتبط با افزایش سن می­شود .
بنابراین، با توجه به اینکه سن بیولوژیکی شما یک شاخص کلیدی برای سلامت کلی و طول عمر است، توجه به چگونگی تعیین سن بیولوژیک مهم می­باشد .
به طور رسمی، شما به یک آزمایش سن بیولوژیکی نیاز دارید که نشانگرهای زیستی مانند متیلاسیون DNA، طول تلومر و نمونه های خون و ادرار را تست کند.
با این حال، نگاه کردن به عادات روزمره می تواند به شما کمک کند تا سلامت بیولوژیکی خود را نیز ارزیابی کنید.

اگر شما در محدوده وزن نرمال قرار دارید ، ساعات خواب شما کافی است و استرس خود را به صورت کارآمد مدیریت می کنید و کم تحرک نیستید به احتمال زیاد سن بیولوژیک شما از سن شناسنامه­ای شما کمتر می­باشد . با اصلاح سبک زندگی می­توانید سن بیولوژیک خود را کاهش دهید .
پیروی از یک رژیم غذایی سالم ، محدودیت مصرف الکل و سیگار نکشیدن همگی از راه های بهبود سلامت کلی افراد و در نتیجه کاهش سن بیولوژیک می­باشد.
Professor Denis Noble بیولوژیست و بنیانگذار Oxford Longevity Project پیشنهاد می­دهد که ورزش منظم روزانه استرس را به طرز شگفت انگیزی کاهش می­دهد. به علت اثرگذاری استرس بر سن بیولوژیکی افراد ، راه­های مدیریت آن مهم می­باشد . استراحت بهترین راهکار مواجهه با استرس می­باشد . Noble همچنین بیان می­کند که دفع مواد زاید بدن روند افزایش سن بیولولوژیک را آهسته می­کند. نوبل پیشنهاد می­دهد که وقت گذاشتن برای فعالیت هایی که از آن لذت می­برید بهترین راهبرد برای جوان نگه داشتن فرد می­باشد .
متخصصان می گویند نتایج این مطالعه آموزنده است اما تعجب آور نیست
Tunc Tiryaki معتقد است که نتایج این مطالعه غیرقابل انتظار نیست . بر اساس مستندات علمی اثبات شده است که استرس اثرات مخربی بر سلامت جسمی و روانی افراد دارد و سبب تسهیل روند افزایش سن بیولوژیک می­ شود .
به این ترتیب بر اساس گفته های Tiryaki نتایج این مطالعه از جمله بهبود روند افزایش سن بیولوژیک با مدیریت کارآمد استرس ، جالب است اما دور از انتظار نیست.
او همچنین بیان می­کند که تکنیک های کاهش استرس مانند mindfulness meditation ، ورزش روزانه و خواب باکیفیت سبب بهبود ماکرهای بیولوژیک مرتبط با افزایش سن بیولوژیک می­شود .
بدن ما توانایی ترمیم و بازیابی آسیب های ناشی از استرس را دارد، بنابراین منطقی است که این روند بهبودی می تواند سن بیولوژیکی ما را نیز کاهش دهد.

همه انواع استرس برای سلامت افراد مضر نیست
Noble بیان می­کند که همه انواع استرس برای سلامت افراد مضر نمی­باشد و برخی انواع استرس وارد شده به بدن از جمله هنگام سونای داغ ، حمام یخ یا در هنگام ورزش شدید برای بدن مفید می­باشد.
موجوداتی که در برابر استرس مقاوم نیستند، تسلیم آن می­شوند. با این حال، رمز سلامتی در این است که چگونه موجودات زنده با استرس کنار می آیند. یا به عبارت دیگر، چقدر سریع می توانند بهبود یافته و به شرایط نرمال بازگردند.
Noble همچنین بیان می­کند که بهبود سن بیولوژیک بعد از درمان استرس به این دلیل می­باشد که ما با شرایط استرس زا سازگار شده­ایم و نحوه برخورد صحیح با آن را آموخته­ایم.
وی خاطرنشان کرد: ورزشکاران این پدیده را به خوبی می شناسند. دونده ها و ژیمناست های حرفه ای تحت نظارت مربیان خود مقاومت خود را به استرس تا حد زیادی افزایش داده و این مورد منجر به بهبود عملکرد علانی و قدرت جسمانی می­شود.